D
® dare = facere c.acc. c. inf. Gertz S 224, 39; Gertz M: dare sententiam = mandare, imperare; iuncturae: dare excursum = excurrere = excursiones/incursiones facere; dare alicui intelligere = significare ; dato quod = etiamsi
dæmon, -is m.1 de gigantibus (lingua nostra `jette´) sive de quolibet spiritu malefico 2 de dis paganis (sensu christiano)
® dalmatica sc. vestis catholica in missa
damnatio, -nis actus damnandi, sententia iudicis vel iudicum, repudiatio 1 generatim a nude b c.gen.2 speciatim a de curiæ vel comitatus damnatione b de excommunicatione 312, 7
damno, -avi I i.q. sententiâ iudicali afficio (speciatim in comitatu et generatim) A sensu strictiore 1 nude 2 c.abl.rei B sensu latiore 1 c.acc. 2 c.acc. et dat. II i.q. coerceo III i.q. improbo, reprehendo, repudio A c.acc. B c.acc. et gen rei
   damnatus, -a, -um i. iudicali sententia affectus
damnosus, -a, -um i. damnum inferens
   damnose i. cum damno, ita ut damnum inferatur
damnum, -i 1 c. gen.obi. i.q. actio amittendi, detrimentum 2 c. gen. definitionis i.q. vitium 3 abs. vel c. gen. poss. i.q. clades, calamitas 4 c. gen. eius rei quæ vitium infert
® dapifer = teutonice Drost et alia vocabula teutonica afferri possunt ut coquus/signifer/vexillarius/præfectus; fortasse omnia officia continet et sine dubio proximus domino est RH.
daps, -is i.q. cibus, edulium, esca 1 sing. 2 plur. (hic illic i.q. epulæ)
dapsilitas, -tis i.q. munificentia, liberalitas; Gertz M = opulentia
datio, -nis i. actio dandi 1 abs.2 c.gen. 444, 30 fidei (de homagio vel obsequio)
dator, -is de eo qui dat
*de 1 separationem indicat 2 spectat ad initium separationis vel potius ad principium mutationis i.q- ex (cf. 398, 35);de = ab 3 pro gen. partitivo a c.pron. indefinito b nude 4 de (causa) i.q. propter 5 indicat res et personas ad quas attinet actio verbalis vel adi. i.q. circa;quod attinet ad 6 indicat animantia pænâ, victoriâ, supplicio afflicta 7 locutiones variæ a de industria i.q. sua sponte b de cetero i.q. in futurum; Gertz M depost = postea, desubtus = subter indutus ex pellibusII, 272, 8;de facili = in/ex facili (subst.n.post Liv.) = facile opp. in difficili Georges, de novo = denuo;de futuro, de cetero = in posterum; de die = luce, de sero = vesperi, de nocte = noctu; apud verba sentiendi saepe de/ex/in pro abl. e.g. lætari de aliqua re : etiam Cic.;de vulnere mori pro causa vulneris, de licentia = suo arbitrio libero Gertz M I, 231, 16; de iure = iure, de facto = re vera
dea, -æ i. numen paganum generis feminini 150, 27
® deambulare = ambulare Gertz M
® deaurare = aurare
debacchatio, -nis i. furor, insania
debacchor, -atus sum ari i.q. sævio, furo
debello, -avi i.q. (bello) devinco, prosterno, supero
*debeo, -ui, -itum, -ere 1 c.acc. et dat. i.q. ab aliquo acceptum habeo, reddere habeo 2 c.inf. (hic illic plusqupf. pro impf., e.g.313, 24) i.q. necessitate coactus sum a pro subiecto res, fere i.q. necesse est 12, 3 c. negatione. i.q. deceo b pro subiecto homines i.q. officium habeo (nota locum addubitatum 321, 21 salutem cociliare (sc. si omnia naturæ ordine facta essent) nota sensum debilitatum 53, 4 f.f.); Gertz M: debere ad futurum tempus designandum
   debitus, -a, -um de iis rebus quæ alcui reddenda sunt 1 c. dat. 2 nude vi verbali exstiincta i.q. meritus, decens, iustus; Gertz M = idoneus
® debite = convenienterRH
   debitum i.q. necessitas, officium 1 generatim 2 speciatim a de officio comitis b de censu; Gertz M naturæ debita i.e. terræ reddendo membra, animam remittendo caelestibus II, 395, 27; = expensum = aes alienum
debilis, -e i.q. virium expers, imbecillus, infirmus 1 adi. a nude b c. abl. 2 subst.
debilitas, -tis i.q. infirmitas, vitium 1 spectat ad corpus a generatim b speciatim de clauditate 2 spectat ad mentem
® debiliter = ægre
debilito, -avi 1 i.q. infirmo, debilem reddo 2 i.q. minuo: Gertz M debilitare naves inferius i.e. navem perforare ad navem deprimendam I, 269, 11.
debitor, -is 1 proprie de eo qui pecuniam vel censum debet a c.gen. b abs. 2 translate de eo qui aliquid alicui reddere debet
® debriatus = inebriatus, ebrius Gertz S 114, 5
® decanus = primus canonicorum Gertz S
® decapitare = caput praecidere alicui Gertz M
decas, -dis i.numerus decem hominum
*decedo, -ssi, -ssum, -dere i.q. vita decedo, morior
decem i. numerale 1 addito alio numero 2 nude
decenter i.q. apte, convenienter, honeste 2 comp.151, 22 3 sup.532, 32
® decertare = ad aliquod faciendum Gertz S
® decertare ut = studiose operam dare "
decet, -uit i.q. convenit, congruit 2 c.obiecto 3 c.(acc.c.) inf. 4 c. ut
deceptor, -is i.q. seductor, fraudator
*decerno, -crevi, -cretum, -cernere 1 i.q. decerto.pugno, confligo a nude b additur is cum quo pugnatur c c.abl. instr. 2 i.q. statuo, constituo a c.acc.(hic illic accedit dat.) b c. duobus acc. c c.inf. d sequitur ut
® deciduus = caducus, transitorius Gertz S
   decretus, -a, -um i.q. fixus, constitutus
   decretum, -i i.q. iussum 1 generatim a nude b c.gen. 2 speciatim de regis decreto
decerpo, -si, -tum, -ere 1 in imagine i.q. carpo 2 translate a i.q. eligo b i.q. demo, minuo
decerto, -avi 1 proprie de pugna i.q. certamen conficio a intr. b trans. i.q. decerno 2 translate de tesserarum ictu 363, 29
dêcido, -i [, -di ita ut aliud verbum decidoRH], ere 1 proprie i.q. deorsum cado, corruo 2 translate i.q.pereo
dêcîdo, -di, sum, -dere i.q. decerno, discepto
® decimare = decimum occidere, novem hominibus parcere Gertz M II, 419, 7
decimus, -a, -um1 adi.2 subst. (sc. pars) i.q. vectigal frumenti; decima/æ:decimam exigere/dare; decumanus = qui pretium conductionis redimit RH
decipio, -cepi, -ceptum, -cipere i.q. fallo, cicumvenio, frustror (c.acc.)
® declamare = dicere, pronuntiare Gertz S
declaro, -avi 1 i.q. planum facio, prodo, expono a c.acc. b c.acc. c. inf. 2 i.q. renuntio, nuncupo 3 i.q. convoco, cogo 4 i.q. denuntio, defero
declinatio, -nis de motu deflectendi, vitandi, deviandi 1 abs. 2 c.gen.; c.gen.definitionis
declino, -avi 1 i.q. deflecto, viam alio flecto (intr.) 2 i.q. vito a c.acc. b nude; declinare ad = deverti Gertz S 268, 5
® declinus = inclinatus Gertz S
decoctio, -nis i. actus decoquendi; decoctio = liquor : danice: suppe;liquorem decoquere ; vinum decoctum (Livius);aliquid usque ad tertiam partem decoquere
® decollare = securi percutere alqm.
decoquo, -xi, -ctum, -quere i. magno calore liquefacio 1 c.acc. rei affectæ 2 c.acc. rei effectæ
® decoriare (de ? corium) :pellem eius decoriare = pellem detrahere alicui RH
decor, -is m [cf. decus] 1 i.q. gratia, nitor, venustas (sc. id quod decet) a c.gen b abs. 2 i.q. nobilitas, laus, honos
decoro, -avi i.q. augeo, orno, illustro 1 c.acc.et abl. 2 c.acc.
decorus, -a, -um i.q. pulcher, gratus, speciosus
® decretum = approbatio Gertz S
® decrustatus = crusta tecti praeditus Gertz S suspicatus est mendum pro `devastatus´sive `destructatus´. 165, VI, 2
decubo, -are i.q. (in terra) iaceo
decumbo, -bui, -mbere i.q. (in terra) me colloco, prosternor
decurro, -cucurri vel curri, -cursum, -currere 1 intr. a proprie i.q. deorsum celeriter moveo (de hominibus) b de aquis mare petentibus c i.q. confugio(c.ad) d i.q. percurro e i.q. evado, mutor 2 trans. a de loco b de tempore; Gertz M decursis aliquantis annis = progrediente temporeRH c i.q. perlego
‡decurso, -avi i.q. ultro et citro curro, tripudio 162, 24 more scænico
decursus, -us i.q. actio aufugiendi 2 i.q. actio celeriter se movendi 3 i.q. incursio.
decus, -oris 1 i.q. pulchritudo, venustas 2 i.q. laus, honor, splendor 3 i.q. ornamentum
decusatus, -a, -um i.q. procusus (de ære exquisitâ operâ fabricato), fortasse i.q. venustas(cf. decus) 70, 30 201, 1
decutio, -ssi, -ssum, -tere i.q. deicio, violenter eripio
dedecet, -uit -ere i.q. non decet
dedecus, -oris 1 i.q. ignominia, infamia, turpitudo a c.gen. vel pron. poss. b c. gen definitionis 2 i.q. factum ignominiosum
dedicatio, -nis i.q. actio ecclesiæ dedicandæ 320, 9 320, 12
dedico, -avi 1 i.q. addico, tribuo 2 de sacra epularum præfatione 3 de consecratione ecclesiæ
® dedignanter = contemptim RH
dedignor, -atus sum, -ari fere i.q. omitto, neglego
dediticius, -i m. i.q. qui in fidem alicuius se dedit
deditio de actione se dedendi hostibus, traditio (in re militari) 1 c.gen vel pron. poss. 2 sine gen.
dedo, -didi, -ditum, -dere 1 abs. i.q. trado me 2 i.q. trado a c.acc.et dat. b c.acc.
   deditus, -a, -um, - 1 i.q. qui se hostibus dedidit, dediticius 2 i.q. intentus, studiosus (c. dat.) a in bonam partem, speciatim 133, 23 militiæ (i.sacramento militiæ obligatus, miles) b in malam partem
deduco, -xi, -ctum, -cere proprie i.q. duco, abduco (sensu locali) a generatim b speciatim t.t. iuridicalis 2 translate a i.q. traho b i.q. profero, refero c i.q. redigo d i.q. alo, augeo e i.q. do, verto f i.q. ago, dego; Gertz M vitam deducere =ducere.
® defalcare = proprie falce (segetem) demetere ;translate detrahere, deminuere
defatigatus, -a, -um i.q. defessus
*defectio, -nis 1 i.q. actio deficiendi, rebellio, seditio a c.gen.vel pron.poss. b sine gen. 2 i.q. actio deserendi, omittendi
defector, -is i.qui ab aliquo deficit, desertor, transfuga
defectus, -us 1 abs. i.q.defectio 2 c.gen. a rei quæ parum successit b inopiæ
® defe(oe)dare = foedare (< foedus) =deformare, corrumpere;translate Gertz M initium regni ne defedaret = pollueret I, 420, 21
defendo, -di, -sum, -dere 1 i.q. tueor, servo a homines c.abl. instr., sine abl.instr.116, 28 b res corporeas c.abl.instr. c incorporalia c.abl.instr. 2 t.t. iuridicalis 3 i.q. excuso
defensio, -nis i.q. actio defendendi, propugnatio, patrocinium 1 manu armisve a c.gen.vel pron.poss. b c.gen.obi. 2 verbis a generatim c, gen obi. b speciatim t.t. iuridicalis c.gen poss.
defenso, -avi i.q. tueor
defensor, -is i.q. is qui defendit, propugnatur 1 c.gen.obi. 2 nude
® defensura = defensio Gertz S 223, 27
defero, -tuli, -latum, -ferre 1 i.q. aufero 2 i.q. affero, apporto, adveho(pro obi.res corporeæ) a c.acc, solo b c.dat. c: c. ad d: c. in 3 i.q. tribuo, præsto (pro obi incorporalia) a c.acc. et dat.b c.dat. solo 4 i.q. nuntio, refero, indico a generatim c.acc. ; c.acc c. inf.b speciatim i.q. arguo, accuso; Gertz M II, 231, 8 :deferre = animum non attendere ad aliquid, neglegere, contemnere, omittere RH
defessus, -a, -um i.q. fatigatus 1 adi.2 subst.
*deficio, -feci, -fectum, -ficere 1 intr. a i.q. descisco, desisto :abs. c:. ab, c:.ad b i.q. degenro c i.q. inferior sum d i.q. non sum 2 trans. i.q. destituo, desero, non suppeto a act. b pass. (c. abl.) 3 c. inf. i.q. non possum
   defectus, -a, -um nonnisi comp. i.q. deterior 1 de hominibus 2 de re
defigo, -xi, - gere 1 proprie i.q. affigo a c. acc. b c.abl. c c. gen. d c.præp. vergit in notionem ponendi 385, 12 2 translate pass. i.q.versor
definio, -vi, -tum, -re i.q. statuo, constituo, certe indico 1 c.acc. 2 c.acc.c.inf.
definitio, -nis 1 i. indicatio certa a c.gen.obi.b nude 2 i.q.præceptum, edictum (de litium cognitione) 525, 6
deflagro, -avi i.q. comburo
deflecto, -xi, -xum, -ctere i.q. alio flecto, verto 1 proprie 2 translate 24, 21
defleo, -vi, -tum, -re 1 i.q. fleo 2 i.q. lamentor a c.acc. b c.acc. c. inf.
deflexus, -us 1 de actione itineris flectendi, flexio 2 i.q. mutatio
defluo, -xi, -xum, -ere 1 de aqua i.q. fluo 2 i.q. convenio 3 i.q. pereo
defodio, -di, -ssum, -dere 1 i.q. condo, recondo 2 i.q. fodio, fodiendo facio
® deforis = extrinsecus Gertz S 107, 22
deformis, -e 1 proprie i.q. corpore distortus 2 translate i.q. turpis, infamis a de hominibus b de rebus c.abl.sive sine abl., c.inf.
   deformiter i.q. cum dedecore, turpiter, fæde fere i.q. impudenter 490, 7
deformitas, -tis 1 i.q.forma prava, aspectus deformis a c. gen.b nude 2 i.q. turpitudo, dedecus a c.gen. b nude
defossio, -nis i.q. actio defodiendi, recondendi
defundo, -di, -sum, -ndere i.q. effundo 1 generatim 2 speciatim in libatione
defungor, -ctus sum, -gi 1 i.q. perfungor, privor (c. abl.) 2 i.q. morior a c.abl. b nude
   defunctus, -a, -um i.q. mortuus
degener, -is i.q. qui a virtute maiorum recedit
degenero, -avi 1 i.q. degener fio, deficio 2 impersonaliter
degeneratus, -a, -um i.q. dehonestatus
dego, -ere i.q. ago, vivo 1 c.obi. 2 abs.; = esse, manere Gertz S 268, 8
degusto, -avi.q. (gustando) experior (nonnisi translate)
dehinc i.q. deinde(spectat ad tempus præteritum)
dehonestamentum, -i i.q. contumelia, turpitudo
® dehortari = dissvadere
deicio 1 proprie i.q. deorsum iacio 2 i.q. demitto 3 translate i.q. frango; Gertz S 109, 17 deiciendo levare
   deiectus, -a, -um 1 i.q. humilis, tenuis a subst. b adi.2 i.q. perturbatus, animo abiectus
deiectio, -nis i.q. demolitio
deinceps i.q. deinde, ab eo tempore, in futurum
*deinde 1 de spatio i.q. ab eo loco 2 de tempore i.q. postea, exinde, tum;ponitur cum primo loco e, g.48, 18 tum secundo 33, 7 3 in enumeratione 4 i.q. proinde; = propterea Gertz S 193, 4
deintus i.q. intra; = ex interiore parte Gertz S 107, 23
® deipara (gr. theotokos, < deus et pario: cognomen virginis Mariae quae deum peperit RH, Gertz M II, 345, 7
deitas, -tis i.q. deus, numen; = divinitas, dei essentia Gertz S 86, 20
delabor, -psus sum, -bi 1 i.q. decido, devolvor, deorsum labor 2 i.q.pervenio 3 i.q. desilio a c.abl.b sine abl.4 i.q. decedo5 i.q. elabor, effugio
delatio, -nis i.q.actio deferendi, denuntiandi, indicium deferendi
delator-is i.q. qui indicium defert
delectamen Gertz M/Saxo:delectamentum, -i i.q. delectatio, gaudium
delectatio, -nis i.q. gaudium, oblectatio
delecto, -avi i.q. delectatione afficio 1 active a abs. b c.acc.2 pass, c. abl.
   delectatus, -a, -um i.q. lætus(c.abl.)
delectus, -us i.q. electio, actio eligendi 1generatim a sine gen.b c.gen.subi. c c.gen. obi. 2 speciatim de electione a: regis b: pontificis c: clericorum d: tutorum reguli
delego, -avi 1 i.q. committo, trado 2 i.q. mitto (publici negotii causa) ; = constituere Gertz S 90, 20
delenimentum i.q. blandimentum 1c.gen. 2 nude
delenio, -ivi, -itum, -ire 1pro obi. homines i.q. placo, permulco a c.abl.instr. b sine abl. 2 pro obi incorporalia i.q. lenio a c. abl. instr. b sine abl.
deleo, -evi, -etum, -ere : pro obi.homines i.q. opprimo 1 c. abl.instr. 2 sine abl. instr.
deliberatio, -nis i.q. actio deliberandi, perpendendi 1 c.gen.2 nude
delibero, -avi i.q. perpendo(nusquam i.q. libero); c.quæstione disiunctiva 511, 19
delibo, -avi i.q. degusto 1 proprie2 translate 107, 20
delibutus, -a, -um i.q. imbutus
delicatus, -a, -um 1 i.q. tener, subtilis 2 i.q. luxuriosus, mollis
deliciæ, -arum i.q. oblectamenta 1c. gen.vel pron.poss. 2sine gen.
deliciosus, -a, -um i.q. voluptarius, luxuriosus; Gertz M: deliciose adv.
deligo, -legi, -lectum, -ligere i.q.lego, eligo, opto 1 c.acc.a homines b res2 c.inf. 3 c. quæstione disiunctiva
   delectus, -a, -um 1 adi. i.q. optimus, egregius 2 subst. de militibus maxime idoneus
delinquo, -qui, -ctum, -nquere i.q. erro, pecco
   delinquens, -tis i.q. qui delictum commisit
   delictum, -i i.q. peccatum, culpa 1 c.gen. vel pron poss. 2 sine gen.
® delinire = delenire, mitigare Gertz S 381, 12
deliramentum, -i i.q. ineptiæ, amentia1 c.gen. 2 sine gen.
delirans, -tis i.q. amens, cæcus
delirus, -a, -um i.q. amens, demens
‡deliteo, ere i.q. lateo
delitesco, -ui, -escere i.q. me abdo, lateo
delphinus, -i m. i. animal marinum
delubrum, -i de templo paganorum 261, 34
deludo, -si, -sum, -dere i.q. fallo 1 c.abl. 2 sine abl.
demando, -avi i.q. mando; iubere = mandata dare alicui Gertz S 104, 14
demens, -tis i.q. amens, mente captus
® dementatus sc. per ebrietatem Gertz M II, 272, 22
dementia, -æ de eius condicione qui mente captus est 1 c. gen. vel pron. poss.2 sine gen.
dementio, -vi, -tum, -re i.q. insanio, amens sum
demereor, -itus sum, -eri 1 i.q. mereor 2 i.q. immeritum, indignum me facio, fere i.q. amitto
demergo, -si, -sum, -gere i.q. submergo
® demerita plur.n.= male facta Gertz M II, 119, 8
demeto, -ssui, -ssum, -tere 1 proprie i.q. metendo deseco 2 in imagine i.q, abscido
deminuo v. diminuo
deminutio v. diminutio
demitto, -si, -ssum, -ttere i.q. deorsum mitto, defero, summitto ; pass. in genua procumbo, genibus nitor
   demissus, -a, -um 1 proprie a i.q. pronus b i.q. deorsum versus, summissus 2 translate i.q. oppressus, depressus, humilis
   demisse i.q. summisse, humiliter
demo, -psi, -ptum, -ere i.q. adimo, tollo 1 c.acc. et dat. 2 c. acc. solo
demolior, -itus sum, -ri 1 pro obi res corporeæ i.q.diruo, destruo a c.abl.instr. b sine abl. 2 pro obi. incorporalia i.q. exstinguo a c.abl. instr. b sine abl.
® demoniacus = a demonio obsessus GertzS 274, 12
demonstro, -avi i.q. monstro, ostendo 1 proprie a c.acc. b c.acc. c. inf. 2 translate i.q. verbis monstro
demorior, -tuus sum, -i i.q. morior
demoror, -atus sum, -ari i.q. moror; = extrahere Gertz S 99, 15; Gertz M II, 311, 17 = versor
demulceo, -si, -ctum, -ere i.q. permulceo, mitigo
*demum i.q. tandem, denique, postremo a alii particulæ postponitur b particulæ cum ante ponitur c particulæ apponitur d nude 2 i.q. dumtaxat, tantum 3 vi debilitata i.q.omnino, in universum
demutilo, -avi i.q. mutilo, detrunco, privo
denarius, -i m. de nummorum genere (danice `penning´)
denego, -avi i.q. nego 1 c.acc.et dat. 2 c.acc. c. inf.
® denigrare = nigro colore inficere Gertz M I, 87, 29
deni, -æ, -a i.q. decem 1 sensu distributivo 2 sine sensu distributivo 72, 31
denique 1 i.q. postremo a nude (primo loco ponitur) b in enumeratione 2 i.q. demum 3 i.q. omnino; Gertz M denique pro nam e.g. II, 187, 6
® denominare = nominare; = constituere Gertz M II, 35, 20
denoto, -avi 1 i.q manu significo, digito monstro 2 i.q. eligo, duco 3 i.q.observo c.acc. c. inf. 4 describo 5 fere i.q. interpretor, vaticinor; Gertz M denotare = aliquem afficere ignominia
dens, -tis de animalium instrumentis mandendi; ad cognomen explicandum 207, 2 (Hyldetan)
densitas, -tis i.q. spissitudo;= frequentia Gertz S 83, 15
denso, -avi 1 i.q. densum, spissiorem facio, formo 2 i.q vestio
densus, -a, -um i.q spissus1 adi 2 subst.
® denudare periphrastice i.q. solvere A.M. de homine: intellectus denudat a sensibus
denuntiatio, -nis i.q. actio denuntiandi, indicendi 1 c.gen poss. 2 c.gen obi.
denuntio, -avi 1generatim i.q. nuntiando sollemniter declaro, definio(notione minitandi sæpe subeunte) patefacio a c.acc. b c.acc c.inf. 2 speciatim et technice a in re militari ( Gertz S = nuntios mittere 111, 15 b in re iudicali
*denuo de rebus restituendis renovandisque i.q. de integro, de novo, iterum
denupta, -æ i.q. nupta (c. dat.)
® deornare Gertz M = deformare, depravare I, 482, v.10
® deortari = dehortari
depasco, -vi, -stum, -scere i.q. devoro 2 translate
® depauperare = ad inopiam redigere
depecto, -xi, -xum, -ctere i.q. diligenter pecto
depello, -puli, -pulsum, -pellere 1 proprie i.q. de superiore loco moveo, amoveo 2 sensu latiore a aliquid arceo, prohibeo b alicuius mentem amoveo
dependeo, -i, -ere i.q. deorsum pendeo
dependo, -di, -sum, -dere 1 i.q. solvo 2 i.q. facio
   depensus, -a, -um i qui ab aliqua re dependet
depereo, -ire 1 i.q morior (de hominibus)2 i.q. amittor, demor (de rebus)
® depigrare Gertz proposuit pro denigrare : depigrare = mollire, (re)laxare
depingo, -nxi, -ctum, -ngere i.q. pingo, colore effingo.
deploro, -avi i.q. defleo, lugeo, conqueror 1 c..acc. 2 c.duobus acc.
*depono, -sui, -situm, -nere 1 strictiore sensu (locali) a i.q. deorsum pono, demitto b i.q. colloco c i.q. exuo (de vestimentis) 2 latiore sensu i.q. omitto (opp.. retineo) a generatim b spciatim de dignitate, magistratu, titulis exeundis, abdicandis, amittendis; = humare Gertz S 202, 5; Gertz M deponere = in iudicio verbis exprimere II, 254, 11 RH
   depositum, -i i. res deposita c.gen.; speciatim de pecunia 345, 29; Gertz M II, 299, 17 :tabula antiqua et iam deposita ;RH = ut ecclesia eam conservaret, Gertz M : = iam reiecta quia contemnenda sit
depopulor, -atus sum, -ari i. vasto, prædor; Gertz M etiam active:depopulare
deportatio, -nis i. actus deportandi
deporto, -avi i.q. aufero, amoveo, deduco; Gertz M iussa deportare = iussa deferre regi danico
deposco, -poposci, -poscere i.q. posco, peto, exigo 1 generatim a c.acc. b c.duobus acc. c c. acc. et dat. d c.acc. et ab e c.acc. et ex f c. acc. c. inf. g c.coniunctivo 512, 26 2 speciatim a in matrimonium b in pugnam ; Gertz S = orare 21, 7, =postulare 119, 6
depositio, -nis i. actio ponendi 10, 25 regni (sc. abdicatio) 516, 10 supellectilis (sc. donatio);= humatio Gertz S 71, 9
deprecor, -atus sum, -ari 1 i.q. precando alquid avertere conor, deflecto 2 i.q. (valde) precor, exoro, rogo a c.acc. b c.duobus acc. c c.acc c. inf. d abs.i.q. oro (sensu ecclesiastico) e c. ne
® depre(ae)dari = omnem regionem depraedari Georges ; Gertz M = furtum alicui facere in domo eius
® depredicare Gertz M = praedicare, laudibus efferre
deprehendo, -di, -sum, -dere 1 i.q.capio eos qui clam agunt 2 i.q. patefacio, detego 3 i.q. invenio 4 i.q. comprendo oculis vel auribus, intellego a c. acc. b c. acc c. inf.
deprehensio, -nis i.q. notitia, actio deprehendii(v.deprehendo 4)
deprendo, -di, -sum, -dere 1 in versu 113, 1 131, 3 2 in oratione soluta (c. verbo posse)140, 13
deprimo, -pressi, -pressum, -primere 1 proprie i.q. deorsum premo, demergo 2 translate i.q. opprimo, prohibeo
depromo, -psi, -ptum, -ere i.q. offero, præbeo; = dicere Gertz S 114, 1, = proponere, describere 100, 9, = proferre 161, 18
depropero, -avi i.curro, festino, propero 1 c.inf. 2 c. indicatione loci
depulsio, -nis i.q. expulsio, exactio, exsilium
deputo, -avi 1 i.q. ascribo, attribuo a c. acc. et dat.b c.inf. et dat. 2 i.q. destino, assigno. e maiore numero deligo
derelinquo, -qui, -ctum, -nquere i.q. moriens relinquo
derisio, -nis i.q. despectio, ludibrium, actio deridendi
derisor, -is de eo qui deridet, deludit
® derisorius, -a, -um/derisorie adv. = quod ludibrio est RH Gertz M
derisus, -us i.actio deridendi, ludibrio habendi
derivo, -avi (de origine) i.q. deduco, traho
derogo, -avi (c. dat.) i.q. detrecto, deminuo, noceo(c.acc.); fidem derogare Gertz S 194, 23
desævio, -i, -tum, -re i.q. vehementer sævio, furo
descendo, -di, -sum, -dere 1 proprie de motu deorsum venientis, degredientis, e superiore loco in inferiorem se moventis a abs. b c.abl. c additur quo 2 translate a i.q. prodeo, venio b i.q. me demitto, humilior c i.q. originem traho, orior, exeo d i.q. propagor
descensus, -us i.q. motus proclivis, submersio
descisco, -vi, -tum, -scere 1 proprie i.q. deficio, ducem desero 2 i.q. me abalieno, alienus sum, degenero
describo, -psi, -ptum, -bere 1 prorie i.q. formam depingo, scribo 2 translate i.q.assigno, definio, determino; = narrare Gertz S 96, 18
descriptio, -nis i.q. actio litteris exponendi
deseco, -ui, -tum, -are i.q. secando seiungo, amputo
*desero, -ui, -tum, -ere i.q. destituo, neglego, relinquo 1 c. alicuius officii violatione 2 debilitato officii sensu a pro subi. homines b pro subi. res
   desertus, , -a, -um 1 i.q. inhabitabilis, solus, relictus 2 i.q. orbus, privus
   desertum i. regio inhabitabilis, humanâ cultâ vacua 1 c.gen. 2 nude
desertio, -nis 1 i.q. actio deserendi, discedendi, relinquendi (subest notio officii violandi) a c.gen. b abs. fere i.q. proditio 2 i.q. status vel condicio rei desertæ
desertor, -is 1 proprie i.q. perfuga, transfuga a abs.b c. gen. 2 translate a de eo qui a vera religione deficit 262, 6 279, 36 309, 28 b de eo qui relinquit 309, 28 nuptæ
deservio, -vi, -tum, -re i.q. servio, ministro
deses, -idis i.q. otiosus, iners
desiderium, -i i.q.cupido, libido, voluntas
desidero, -avi i.q. cupio, opto, volo 1 c.acc. 2 c. inf. 3 c.acc.c. inf.
*desidia, -æ i.q. inertia, otium; = incuria Gertz S 163, II, 10
desidiosus, -a, -um i.q. desidiæ deditus, iners, otiosus
desido, -ere de motu quo res vel homo e superiore loco ad inferiorem fertur, sæpe i.q. delabor, decido, concido
designo, -avi 1 de hominibus denotandis, eligendis 2 de locis distinguendis, assignandis 3 i.q. nomino
   designatus, -a, -um i.q. supra memoratus, supradictus
desilio, -ii vel, -ui vel, -ivi, -ire i. de superiore loco salio 1 c.abl. b sine abl.
desino, -i, -tum, -nere i.q. cesso1 pro subi. persona a nude b c.inf. 2 pro subi. res
desipientia, -æ i.q. dementia, amentia
desipio, -ere i. amens sum
desisto, -stiti, -sistere 1 i.q. cesso, desino b c.abl. 2 i.q descisco, differo
desorbeo, -ui, -ere i.q. absorbo, deglutio
desperatio, -nis i.q. actus desperandi, defectus spei 1 generatim a abs.b c.gen rei 2 speciatim de ægrotis a abs. b c.gen.
despero, -avi 1 trans. i.q. spe deiectus omitto a pro obi. res b pro obi persona 2 intrans. a sine spe sum b: c.de 480, 38; desperatus de vita = de cuius vita desperatur Gertz S 402, 32; desperatus = desperans
   desperate i.q. cum desperatione
despicabilis, -e i.q. vilis, despiciendus
despicio, -spexi, -spectum, -spicere 1 proprie i.q. conspicio 2 transalate i.q. contemno
despicor, -atus sum, -ari i.q. contemno
despondeo, -di, -sum, -dere i.q. spondeo, promitto(nuptiarum causa) 1 de patre (c. dat. generi) 2 de eo qui mulierem in matrimonium ducturus est 19, 5
desponsio, -nis i.q. sponsio nuptiarum
desponso, -avi i.q. ad matrimonium despondeo (de fratre);desponsare (sibi) aliquam (nonnisi vir)
destino, -avi 1 i.q. attribuo, decerno, deputo (c.dat. rei [personæ] et acc. personæ [rei]a generatim b speciatim de puella despondenda 2 i.q. constituo, decerno, statuo a c. inf. b abs. 3 i.q. in animo habeo 4 i.q.designo, declaro, eligo a generatim b speciatim de antistite eligendo 5 i.q. visu impeto, persequor 6 i.q. mitto, dirigo; Gertz M destinare = mittere; iuncturae destinare aliquem periculo = aliquem periculo obicere; destinare aliquid effectui = destinare aliquid ad efficiendum;destinare preduces navibus (predux/praedux = dux maris, teutonice : der Lotse
   destinatus, -a, -um i.q. certus, in animo propositus, definitus
destituo, -i, -tum, -ere 1 i.q. relinquo, desero, deficio a active b pass.2 i.q. privo, orbo (c. abl.) a pass.b active
*destringo, -nxi, -ctum, -ngere 1 proprie de armis e vagina promendis, nudandis 2 in imagine
   destrictus, -a, -um i.q. severus
® destricte severe
[destruo, -xi, -ctum, -ere vide destituo]® destruere = demoliri Gertz S 309, 21 RH.; destruere = refutare, repudiare Gertz M II, 421, 15
desudo, -avi i.q. valde laboro
desuetudo [dissuetudo bis legitur] i.q.insolentia, desidia
*desum, -fui, -esse I de inopia A abs. i.q. desideror 1 pro subi. res 2 pro subi. hominesB c. abl. C c.dat. i.q. non præsto sum (fere semper antecedit negatio)1 pro subi. res 2 pro subi. homines II de neglegentia, defectione A c.dat. i.q. desero c.acc. B c. in i.q. consentio c.dat.
desuper significat motum in locum inferiorem
detego, -xi, -ctum, -gere nudo, patefacio, prodo1 pro obi. corporalia a generatim b speciatim i.q. destringo 2 pro obi. incorporalia 3 c. quæstione indirecta
® detentor late (< detineo) = qui iniuste aliquid detinetRH
detergeo, -si, -sum, -gere i.q. tergendo demo, aufero 1 proprie 2 translate 48, 2
deterior, -ius i.q. vilis
® deterioratio (< deterioro = deterius facere) actio deterius faciendi RH
® determinare = (concilium) in certam diem indicereRH, Gertz M I, 130, 29 ;de aliqua poena alicui determinare
deterreo, -ui, -itum, -ere i.q. terrendo retineo, prohibeo
detestabilis, -e i.q.abominabilis, detestandus, exsecrabilis
detestatio, -nis i.q. exsecratio, odium, aspernatio
detestor, -atus sum, -ari i.q, aspernor
detineo, -tinui, -tentum, -tinere i.q. retineo, moror
detorqueo, -si, -tum, -quere 1 i.q. torquendo deorsum flecto, deflecto 2 i.q. devolvo (de flumine) 3 i.q.emitto, iacio
detorreo, -rrui, -stum, -rrere de potione temperanda i.q. destillo237, 5: detosto liquore; liquorem detorreo
detractio, -nis i.q. actio detrahendi, detrectatio, maledictio
detracto (v. detrecto) = reprehendere, fortius vituperare, Gertz M dominium detractantes = recedentes a dominio Danorum I, 362, 27
detractor de eo qui detrahit, nocet
*detraho, -xi, -ctum, -here I proprie A i.q. deorsum traho (notio localis nondum evanuit B i.q. aufero, trahendo averto1 pro obi.corporalia a c.acc. et dat. b sine dat. 2 pro obi.incorporalia a c.acc. et dat. b c.acc. et ex II translate A i.q. exstinguo, tollo B i.q. noceo C i.q. detrecto, nego
detrecto, -avi i.q. recuso 1 c.abl.causæ 2 sine abl.
detrimentum, -i i.q. damnum, amissio 1 c.gen. obi. 2 c. gen. poss. 3 nude
detrudo, -si, -sum, -dere 1 i.q.avello, trudendo removeo 2 i.q.deduco
® detruncare e.g. caput pedesque detruncare (< truncus (arboris))
® detumescere = evanescere E.g. detumescunt odia (Petronius)RH
deturbo, -avi 1 i.q.terreo 2 i.q. depello a sine abl. b c.abl. c c. ab 3 i.q. disturbo ; deturbare a finibus Anglorum = exigere Gertz M II, 404, 5
® deturpare = sordescere Gertz M I, 296, 7 < sordes/squalor
*deus 1 de diis paganorum a c.nomine dei b sine nomine dei 2 de deo Christianorum
deveho, -xi, -ctum, -here 1 i.q. abduco a homines b res 2 i.q. vehor
devenio, -i, -tum, -ire i.q. pervenio, venio
devergo, -ere i.q. vergo, specto (de senectute)
deversor v.diversor
deverticulum v. diverticulum
deverto v.diverto
devexus, -a, -um i.q. declivis
devictio i.q. actio devincendi, superatio
devincio, -xi, -ctum, -cire 1 i.q. astringo, obligo 2 i.q. addo
devinco, -ci, -ctum, -ncere i.q. supero, vinco 1 c.abl.a proprie b translate 2 sine abl.
® devio, -avi, -atum, -are = a via deverto etiam de via decedereRH Gertz M II, 388, 7 ;c.acc.deviare aliquem = aliquem a (via) Londonia mittens
devito, -avi i.q. evito, effugio
devius, -a, -um 1 adi. a i.q. avius, a recta via flectens b i.q. peccans 2 subst.n. a sing. i.q. via a recta via flectens b plur. proprie de locis desertis
devoco, -avi 1 i.q. voco 2 i.q. revoco
devolvo, -vi, -utum, -vere 1 i.q. deorsum volvo, deicio 2 i.q. ago, dego 3 pass. i.q. incido, adducor
devoro, -avi i.q. manduco, voro
devotio, -nis i.q. pietas, pius mentis adversus deos habitus
devoveo, -vi, -tum, -vere 1 i.q. do, dedo, profundo 2 i.q. abominor
   devotus, -a, -um i.q. fovens, deditus ; Gertz M adv. devote
*dexter, -ra, -rum vel, -era, -erum i.q. de altera vel corporis vel aciei parte (opp. lævus) 1 adi. 2 subst. i.q. manus dextra (opp. læva, sinistra)
® dextrarius = equus maior et thorace ferreo munitus ad belli usum paratus Gertz S 432, 9
dextrorsum i.q. ad dextram versus
diaconus, -i i. clericus inferioris gradus; = episcopi minister, qui in sacra liturgia evangelium recitat;diaconus cardinalis, qui in urbe Romana alicui ex diaconiis i.e. domibus hospitalibus, oratoriis adiunctis ecclesiae Romanae praeest; ceteri cardinales Romani sunt presbyteri cardinales
diaconatus, -us i.q. munus diaconi
diadema, -tis de insigni regio
dialis, -e i.q. unius diei
® diatim = diem de die RH
dicio 1 i.q. potestas a sæcularis b ecclesiastica 2 fere i.q. lex, ius
dico, -avi i.q. dedico, consecro
*dico, -xi, -ctum, -cere 1 i.q. aio, verba profero a abs. b c. acc. c c. acc c. inf. d c.sententia interrogativa 2 i.q. commemoro 3 i.q. appello, c. duobus acc. 4 i.q. statuo, constituo 5 i.q. credo 78, 5
dicenda, orum fere i.q. narratio
® dictamen = stilus
*dictum i.q. verbum, vox
dictio, -nis i. actio dicendi, defendendi
dicto, -avi, - 1 i.q. constituo, statuo 2 i.q. scribo; Gertz M dictare = proferre RH
*dies m. et f. 1 de certo temporis spatio (plur. sæpe i.q. tempus e.g. 57, 8 204, 32)a m. 50, 7 b f. 55, 28 2 i.q. lux (tempus quod sole illustratur) 3 i.q. vita 4 i.q. tempus 410, 18 ;dies Cinerum (Memento quia pulvis es et in pulverem reverteris)
® dieta = iter unius diei, diaeta = victus etc.RH
differentia, -æ i.q. diversitas, varietas, condicio ab alia condicione differens 181, 8
differo (distuli, -dilatum), differre 1 i.q. in aliud tempus transfero a abs. b c.acc.c c.inf. 2 i.q. disto, discrepo
® diffibulare se = fibulam solvere et vestimento detrahere Gertz S 427, 7
*difficilis, -e 1 de rebus i.q. non facilis, laboriosus, operosus a c.abl. b additur supinum c abs.2 de hominibus i.q. asper, immitis
   difficile i.q. difficulter 9, 29
   difficilia, -um i.q. difficiles
   difficulter i.q. cum difficultate
difficultas, -tis i.q. labor, negotium 1 c.gen. 2 nude
diffidentia, -æ i.q. actio diffidendi c. gen. obi.
diffido, -sus sum, -dere i.q. non fido 1 c. dat. 2 c. inf.; Gertz M II, 115, 8 = fidem contumaciter violare
diffidens, -tis i.q. non fidens, fiduciam non habens
diffindo, -di, -ssum, -ndere i.q. cum impetu disseco, findo 1 homines 2 res
® diffinire Gertz S vide definio; diffinitivus = ultimus II, 250, 3, diffinitor = definitor > Ducange: definitores appellantur novem superiores electi tempore capituli generalis penes quos præcipua est totius capituli potestas sive ad electiones superiorum sive ad statuenda et definienda quæcunque monasticam spectant disciplinam (de fratribus minoribus)II, 316, 12
® diffisus vitæ suæ = desperans de v.s.
diffluo, -xi, -ere 1 i.q. discedo 2 i.q. degenero, tabesco
diffugio, -i, -itum, -gere i.q. aufugio
diffugium, -i 1 i.q. fuga in diversas partes facta 2 i.q. facultas aufugiendi, effugium
diffundo, -di, -sum, -ndere i.q. dilato 2 i.q. spargo, dispergo, effundo
   diffusus, -a, -um 1 i.q. laxus, latus 2 i.q. incertus, mobilis, inconstans ; Gertz M = copiosius adv.
diffusio i.q. amplitudo, spatium
digeries, -i i.q actio cibi digerendi
digero, -ssi, -stum, -rere 1 i.q. dispono, distribuo, ordino 2 i.q. æstimo 3 i.q. expono, narro
digitus, -i de membro manus
® dignanter = ut dignum est; etiam pro merito
dignatio, -nis i.q. favor, gratia, veneratio (sensu activo); Gertz M : dignitatio tua = tu qua es dignitate
*dignitas, -tis de honestate qua aliquis vel aliquid fruitut i.q. decus, nobilitas, honor 1de hominibus a c.gen vel pron.poss. b c. adi c nude 2 de rebus
dignor, -atus sum, -ari i.q. dignum habeo 1 c.acc. et abl.a homines b res 2 c. inf.
dignosco, -vi, -scere 1 i.q. agnosco, cognosco 2 i.q. video, intellego
dignus, -a, -um i.q. qui aliquid meritur, cui aliquid debetur 1 de hominibus a c.abl. b c. setentia relativa c: c. ut d: c. inf. 2 de rebus a c. abl. b c. sententia relativa c c. gen. d abs. fere i.q. conveniens, iustus
   digne 1 i.q. ut dignum est, iure, convenienter 2 i.q. ut decet, satis
digredior, -ssus sum, -di i.q. discedo, abeo
digressio, -nis 1 proprie i.q. actio vel facultas abeundi, discessus 2 translate i.q. excursus (t.t. rhetoricus); Gertz S 443, 9 = desertio a re ? RH
digressus, -us 1 proprie i.q. discessus 2 translate i.q. excursus, digressio a proposito (t.t. rhet.)
® diiudicare = iudicare; = constituere Gertz S 97, 24
dilabor, - psus sum, -bi i.q. aufugio, effugio 2 i.q. evanesco
® dilapidare = dissipare Gertz S 320, 10 RH
® dilapidatio etiam = direptio
dilapsio, -nis de militum actione deserendi 535, 5
dilatio, -nis i.q. actio differendi, mora 1 c. gen 2 nude
dilato, -avi i.q.augeo
dilectio, -nis i.q. amor 1 c.gen.obi. 2 c.adi.
diligens, -tis i.q. accuratus, sedulus
   diligenter i.q. cum cura, accurate
diligentia, -æ i.q. cura 1 c.gen. 2 sine gen.;= reverentia Gertz S 195, 5
diligo, , -lexi, -lectum, -ligere i.q. amo
® dilucesso = dilucesco inchoative < diluceo
*diluculum, -i i.q. prima diei lux
diluo, -i, -tum, - ere 1 proprie i.q. lavo, madefacio 2 translate i.q. purgo; se purgare a reatu Gertz S 23, v. 57
diluvalis, -e i. quod diluvii est
dimensio, -nis i.q. mensura
dimicatio, -nis i.q. duellium, pugna
*dimico, -avi i.q armis pugno 1 abs. 2 c.abl. instr. 3 c.præp.
dimidius, -a, -um adi. i.q. dimidiatus, in duas partes divisus 2 subst. i.q. dimidia pars
diminuo, -i, -tum, -ere i.q. minores facio
diminutio, -nis i.q. iactura, detrimentum
dimissio, -nis i.q. emissio, liberatio
® dimissoriæ litteræ = syngraphus Plautus (Georges) = commendaticiæ litteræ
*dimitto, -si, -ssum, -ttere I i.q. a me mitto, abire sino vel iubeo A homines 1 c. obi. a accedit ad b accedit in 2 c.duobus acc. B de armatis exauctorandis, domum mittendis II i.q. relinquo, sino; = relegare Gertz S 109, 11; = omittere, = condonare (= ignoscere); = permittere
dinosco v.dignosco
® diocesanus = episcopus de cuius diocese agitur Gertz M
diota, -æ i.q. dolium, vas (vox Horatiana)
directio, -nis de actione telum dirigendi nonnisi 274, 28; Gertz M = præcepta n.
diremptio, -nis 1 i.q. separatio 2 i.q. actio rescindendi, rescissio
direptio i.q.actio diripiendi
dirigo, -rexi, -rectum, -rigere i.q. tendo, mitto a homines b res
directus, -a, -um i.q. rectus
dirimo, -emi, -emptum, -imere 1 i.q. disiungo 2 i.q. solvo, interrumpo, abrumpo
diripio, -ripui, -reptum, -ripere 1 i.q. rapio, adimo, aufero 2 i.q.vexo, vasto
dirumpo, -pi, -ptum, -mpere i.q. rumpo, frango
diruo, -i, -tum, -ere i.q. everto, destruo
dirus, -a, -um i.q. atrox, malum secum ferens
Dis, -tis de deo inferorum (lingua nostra `hel´[apud inferos RH])
discalceatus, -a, -um i.q. sine calceis, nudatus pedes 260, 27
*discedo, -ssi, -ssum, -dere i.q. abeo 1 de hominibus a abs. b c.abl. c c. ab ;vanescente sensu motionis fere i.q. desisto, recedo d c. ad 2 de pontificio 370, 19 a familia
disceptatio, -nis i.q. altercatio, verborum certamen 104, 14 114, 15 116, 11
discerno, -crevi, -cretum, -cernere 1 i.q. disiungo, dirimo (sensu locali) 2 i.q. separo, divido 3 i.q.video a: oculis b: mente 4 i.q. discepto (c. quæstione indirecta)
   discretus, -a, -um i.q. separatus, proprius, suus
discerpo, -si, -tum, -ere i.q. dilanio
discessio, -nis i.q. actio discedendi, discessus 1 genratim a c.gen. b abs.2 speciatim de militibus exauctorandis
*discessus, -us i.q. actio abeundi, discedendi 1 hominum b rerum; = mors Gertz S
discidium i.q. discordia, dissidium
discindo-di, -ssum, -ndere i.q. rescindo, frango, lanio
discingo, -xi, -ctum, -gere i.q. circumamicio, vestio
disciplina, -æ 1 i.q.doctrina, scientia a c. gen.obi. b sine gen.obi. 2 i.q. ordo, regula a generatim b speciatim de religione christiana
discipulus, -i de eo qui discit; discipulus Christi = martyr Gertz S
® discisio = divisio legum in capita
disco, -didici, -discere 1 i.q.doceor, alicuius rei scientiam haurio a abs. b c. obi. c c. inf. d c.acc.c. inf. e c.quæstione indirecta 2 i.q. cognosco, comperio a c.abl. b c. duobus acc. c c.acc.c.inf.d c.quæstione indirecta e c. quod
discolor, -is proprie i.q. qui est coloris diversi 2 translate i.q. aversus, alienus 157, 5
® discooperire = quod opertum erat detegere Gertz S > RH
discordia, -æ i.q. dissensio, inimicitiæ, simultas
discors, -dis 1 i.q. dissentiens 2 i.q. dissimilis, diversus, contrarius
® discredere = fidem negare Gertz S 444, 50, v 5
discrepo, -avi i.q. non convenio, dissimilis sum
discretio, -nis i.q. facultas, indoles, virtus distinguendi
® discretus discretorum Gertz M :dicreti vocabantur fratres minores...ad provinciale capitulum missi; discretus discretorum eligebatur ad generale capitulum mittendus II, 312, 7 nota
discrimen, -inis 1 i.q. intervallum 2 i.q.diversitas, dissimilitudo a c.gen.b nude 3 i.q. periculum (vergit in notionem interitus a c.gen.obi.b c.gen.poss. c nude 4 fere i.q. decertatio, pugna; discrimen capillis imponere Gertz S 360, 6 = capillos pectere, comam nectere RH.
discrimino, -avi i.q. dirimo, secerno
discriptus, -us i.q. descriptio
discubitus, -us i.q. locus discumbendi, sedes (in clientelâ discubitûs locus ordinem significat)
discumbo, -bui., -bitum, -mbere i.q. mensæ accumbo
discurro, -ri, -sum, -rere i.q. in varias partes curro 1 de animantibus 2 de rivulis 3 metonym. 404, 33 de poculis
discursim i.q. huc illuc
discursus, -us i.q. actio discurrendi;discursus verborum Gertz S 316, 10 = altercatio RH
discus, -i i.q.lanx, patina 174, 17
discutio, -ssi, -ssum, -tere 1 i.q. disicio 2 i.q. removeo, tollo 3 i.q.finio[RH], aufero a c.acc.et abl. b sine abl. ; = inquirere, exanimare Gertz S 95, 9
® disenteria (dissinteria) vide dysenteria
disertus, -a, -um i.q. facundus 1 de hominibus 2 de rebus
disicio, -ieci, -iectum, -icere 1 i.q. spargo, dispergo a corporea b incorporea 2
i.q.frango, subverto, rescindo a proprie b translate e.g. 66, 3
   disiectus, -a, -um i.q. lacer
® disiunctiva = alternatio, t.t.juris alternatio disiunctiva Gertz M/RH
disiungo, -xi, -ctum, -gere i.q. discutio, frango
dispar, -is i.q.inæqualis, dissimilis a c.dat. b sine dat. 2 i.q.discoveniens, indignus
disparo, -avi i.q. disiungo, separo, secerno 1sensu locali 2 translate 261, 29
dispello, -puli, -pulsum, -pellere 1 i.q. spargo, disicio 2 i.q.discutio, tollo, finem facio a c.abl. b c. de/ex
dispendium, -i 1 de damno temporis vel viæ a c.gen.b nude 2 i.q. damnum, detrimentum, impendium a c.gen obi.b nude (opp. compendium)
® dispensator = qui distribuit elemosynam
dispenso, -, avi 1 i.q. colloco 2 i.q.dispono, ordino
disperdo, -didi, -ditum, -dere i.q. abicio, proicio; Gertz M = penitus perdere
® dispereo, -perii, -ire = perire
dispergo, -si, -sum, -gere.i.q spargo (nonnisi perf.part.) 1 adi. 2 subst.
dispertio, -vi, -tum, -re i.q. distribuo
dispicio, -spexi, -spectum, -spicere i.q. video, perscrutor 2 i.q. delibero 3 i.q. respicio
displicio, -ui, -itum, -ere i.q. non placeo 1 de hominibus 2 de rebus; Gertz M :displicentia = reprehensio
dispono, -sui, -situm, -nere i.q colloco 2 i.q. administro, guberno 3 i.q. constituo, statuo, ex disposito = ex convento, ex pacto 431, 34; cum acc. et gerund. Gertz S 385, 26; Gertz M disponere de aliqua re = disponere aliquid ;disponere largiter = imperare et præcipere; disponere aliquibus fortunam = spem aliquibus afferre ;disponere milites; disponere + inf. = statuere aliquid facere
disputo, - avi i.q. dissero, loquor
disquiro, -sivi, -situm, -rere i.q. perquiro, scrutor 1 c acc. 2 c. quæstione indirecta
disseco, -ui, -tum, -are i.q. secando secerno
dissensio, -nis i.q. discordia
® dissenteria (i.e. dysenteria)
® dissentericus = laborans ? Gertz S 330, 15
dissero, -ui, -tum, -ere i.q. dico, disputo, verbis expono 1 abs. 2 c.acc.
dissero, -sevi, -situm, -serere i.q. dispergo
dissicio v. disicio
dissideo, -sedi, -sidere 1 i.q. disconvenio, dissimilis sum, differo a c.dat.b sine dat. 2 i.q. discrepo, dissentio a abs b c.præp.
dissidium, -i i.q. discordia, dissensio
dissilio, - ui, -ire 1 i.q. exsilio, prosilio 2 fere i.q.dilabor, me conicio; Gertz M = de sede desilire
dissimilis, -e i.q. non similis, absimilis
dissimulanter i.q. cum dissimulatione
dissimulatio, -nis i.q. actio dissimulandi 1 c.gen.obi.2 c.gen.subi 3 nude
® dissimilatrix = dissimulatrix
dissimulo, -avi 1 i.q. simulo 2 i.q. celo, tego, occulto 3 i.q. neglego; dissimulare cum aliquo = adversus praedones se dissimulanter gerere
dissipo, -avi 1 i.q. disicio 2 i.q.deleo
dissocio, -avi i.q. disiungo1 proprie 2 translate
dissolutio, -nis de condicione navis fractæ
dissolvo, -vi, -utum, -vere 1 proprie i.q. frango, rescindo 2 translate i.q. irritum facio
   dissolutus, -a, -um, -i.q. effrenatus, corruptus; = conturbatus Gertz S 164, IV, 21
   dissolute i.q. effuse
dissonus, -a, -um 1 de hominibus i.q. impar (subst.) 2 de rebus a i.q. diversus b i.q. non conveniens, non respondens
dissuadeo, -si, -sum, -dere i.q. dehortor; Gertz M etiam dissvadere + inf
‡dissuasorius, -a, -um i.q. dissuadens
dissulto, -avi 1 i.q. in varias partes exsilio 2 i.q. in varias partes volo, emittor 3 i. ad varias res capiendas moveor 4 i.q. propter gaudium salto, valde gaudeo
distantia, -æ 1 i.q. differentia 2 i.q. intervallum, spatium
distendo, -di, -tum, -dere 1 i.q. extendo 2 i.q. porrigo
distinctio, -nis i.q. actio distinguendi, discretio
distinguo, -xi, -ctum, -guere 1 i.q. secerno, divido a c.abl. b sine abl. 2 i.q. distribuo
   distinctus, -a, -um 1 i.q. certus, constitutus 2 i.q. ornatus
disto, -are i.q. remotus sum, absum (sensu locali) 2 i.q. differo, abhorreo 3 i.q. intersum 116, 28
distorqueo, -si, -tum, -quere i.q. deflecto, disiungo, removeo
distractio, -nis i.q. dilaceratio, discidium
distractus, -us i.q. distractio
distraho, -xi, -ctum, -here 1 i.q. in diversas partes traho b translate i.q. distine 2 i.q.separo, disiungo 3 i.q. lacero, divido; Gertz M distrahere = vendere; = rapere
distribuo, -i, -tum, -ere i.q. dispertio, passim colloco
distributio, -nis i.q. actio distribuendi, partitio
districte i.q. severe ® vide destricte
distringo, -nxi, -ctum, -ngere i.q. cogo, teneo
® distruere = diffindere
® disturbare = subvertere RH, Gertz M II, 198, 21
ditio, -nis 1 i.q. dominatio, imperium, lex 2 i.q. dignitas
dito, -avi, -atum, -are i.q. divitem facio 1 c.abl. 2 nude
*diu 1 i.q. per longum tempus 2 i.q. iam diu, iam pridem 3 i.q. longiore sermone
diurnus, -a, -um 1 i.q. ad diem pertinens (sæpe opp.nocturnus) 2 i.q. cotidianus 170, 21;diurne adv. cotidie
dium, -i i.q. divum, cælum 64, 5 sub -o
diutinus, -a, -um i.q. diuturnus; diutine adv. = diu
diutule i.q. aliquamdiu
diuturnitas i.q. longitudo temporis 1 c.gen. 2 nude
diuturnus, -a, -um 1 de hominibus i.q.qui diu vivit 2 de rebus i.q. qui diu durat, longus
   diuturne i.q. diu
divello, -velli, -vulsum, -vellere 1 i.q. disicio, dispergo 2 i.q. disiungo, separo, removeo a homines b res3 i.q. diremo
diversitas, -tis 1 de alvei cursu dividendo, mutando, minorando 2 de varietate gentium 9, 23
diversor, -atus sum, -ari i.q. moror
® diversorium = deversorium
diversus, -a, -um I i.q. in varias partes conversusII i.q. oppositus III i.q. varius, discrepans, alius, non idem A de hominibus 1 c.dat. 2 c. ab 3 abs. B de rebus 1 c. ab 2 abs.
   diversum, -i subst.n. 1 cf. supra: diversus = in diversas partes233, 23 2 i. ex opposito 475, 35 fere i.q. undique453, 22
diverticulum, -i 1 i.q.flexio a viæ b fluminis 2 i.q.digressio a viæ b orationis (locum significare videtur unde divertit sciptor 3 i.q. effugium, salus
diverto, -ti, -sum, -tere i.q. iter ab aliquo loco facio, proficiscor
dives, -vitis vel tis [in versibus 56, 32 ditia 56, 34 ditissimus] i.q. locuples, copiosus1 adi. a c.gen. b gen. e contextu supplendus c nude 2 subst. de nobilium ordine
divido, -si, -sum, -dere 1 i.q. disseco, discindo, in varias partes secerno 2 i.q. partior, minorem facio a c. acc. b c. præp. et acc. c c. adv.3 i.q. distribuo 4 i.q. seiungo, dirimo
dividuus, -a, -um 1 i.q. divisus 2 fere i.q. secretus, separatus 3 i.q. diversus 4 i.q. dissidens a de hominibus b de rebus
divinatio, -nis i.q. ars divinandi
divinitas 1 i.q. maiestas divina, numen (paganorum) 2 apud christianos i.q. Deus, Dominus (Christianorum)
divinitus adv. i.q. auctoritate divina (cum pagana)[122, 12 244, 27] tum Christiana a dis vel a Deo 2 i.q. ritu Christiano
divino, -avi i.q. præsagio
divinus I apud paganos A i.q. ad deos pertinens, opp. humanus 1 adi. 2 subst. B i.q. (futuri) peritus, præsagiens 1 adi. 2 subst. II apud Christianos A i.q. Christianus (opp. barbaricus, paganus) B i.q. ad Deum, Dominum pertinens (sæpe pro gen.) 1 adi.2 subst.n. a i.q. omnia quæ ad Deum pertinent fere i.q. deus 313, 17 b i.q. res divinæ, missa C videtur esse i.q. deus, sanctus 353, 25
divisim i.q. separatim 217, 14
divisio i.q. actio dividendi, partitio i.q. opes, fortunæ 1 c.gen. 2 sine gen.
divitiæ, -arum i.q. opes, fortunæ 1 c.gen 2 sine gen.
divus 1 apud paganos a i.q. deus b ut apud antiquos de Cæsare defuncto 2 apud Christianos i.q. consecratus, sanctus, beatus
*do, -dedi, -datum, -dare I prævalet notio tradendi, dedendi A pro obi. homines B pro obi. res II prævalet notio præbendi, tribuendi A pro obi. animantia 1 c.dat. et acc. 2 sine dat, B pro obi. res 1 corporeæ a c.acc. et dat. b sine dat. c c.acc. et abl. 2 incorporeæ a c. acc. et dat. b sine dat. 1 i.q. solvo 2 i.q. inicio 3 i.q. duco, habeo C c. inf. (nonnisi in versibus) i.q. concedo, permitto 1 c. dat. 2 sine dat. III prævalet notio edendi, faciendi, præstandi A c. dat B sine dat. hic pendent hæ notiones 1 i.q. mitto 2 i.q. navo (c. dat. 161, 23 c. ut, ne 460, 6 492, 39)
   dans, -tis de eo qui dat, donat 347, 36
doceo, -ui, -tum, -ere 1 i.q. edoceo, instruo, erudio a c. obi. b c. obi. vel subi. et inf. c c. inf. d c.acc. (c. inf.) 2 i.q. certiorem facio c.acc. et inf. 3 i.q. ostendo, admoneo a c. obi. b c. acc.(c. inf.) c c. quæstione indirecta
   doctus, -a, -um 1 abs. i.q. doctrina eruditus2 i.q. qui aliquid didicit, scit a c. gen. b c. inf.
   docte i.q. prudenter
docilis i.q. capax
docilitas, -tis de apprehendæ doctrinæ facilitate
doctor, -is i.q. homo doctus, professor
doctrina, -æ 1 i.q. scientia, disciplina 2 i.q. eruditio, institutio 3 de religiosa disciplina 4 de copia scientiarum i.q. litteræ
documentum, -i 1 i.q. doctrina, disciplina a c. gen.subi. b c. gen. obi.c sine gen. 2 i.q. experimentum, exemplum, indicium a nude b c. gen. subi. c c. gen.obi. d sequitur acc. c. inf. e sequitur quæstio indirecta
dogma, -tis 1 i.q. doctrina 2 de religiosa disciplina (de opere Andreæ Sunonis filii, quod inscribitur `Hexaemeron´285, 9)
dolabra, -æ de ferramento ad cædendum perfrigendumque factum, fere i.q. securis 139, 2
dolenter i.q. graviter, moleste, ita ut dolorem afferat
doleo, -ui, -itum, -ere i.q. dolore afficior, lugeo (nonnisi ad animum spectat) 1 abs. 2 c. acc. 3 c.abl. 4 c. ob 5 c. acc.(c. inf.)
dolium, -i de magno formæ rotundæ vase ligneo ad umores (inprimis cervisium) condendos facto
dolor, -is 1 spectat ad corpus i.q.cruciatus a c.gen. b sine gen. 2 spectat ad animum i.q. mæror a c.gen. subi. b c. gen. obi. c sine gen.
® dolorosus = aliquid quod dolet Gertz S 344, 14
® dolositas = calliditas Gertz S 195, 25
*dolus, -i 1 de qualibet et verborum et factorum callida machinatione i.q. fallacia, fraus, insidiæ a c.gen.poss. b nude 2 de ipso instrumento doloso 37, 32
domesticus, -a, -um I adi. A spectat ad domum vel familiam 1 generatim 2 speciatim a de regis clientela (lingua nostra `huskarle´)b de religisorum cætu 43719 B spectat ad personam fere i.q. proprius 1 generatim 2 speciatim t.t. iuridicalis de vocando in ius C spectat ad patriam vel civitatem propriam fere i.q. vernaculus, intestinus a de hominibus b de rebus D i.q. internus, interior II subst. A
A i.q.familiaris, minister B i.q, indigena, popularis
domicilium, -i 1 strictiore sensu i.q.habitaculum a hominum b bestiarum c de re vergit in notionem loci ad conservandum facti 233, 2 2 latiore sensu i.q. sedes
® domicella/domicellus = virgo regia/puer regius
domina, -æ 1 de ea quæ in famulos vel famulas dominatur, hera a generatim b speciatim de regina 2 translate 545, 9;dominæ pauperes = Clarissæ
*dominatio, -nis i.q. dicio, potestas 1 c.gen. vel pron. poss. 2 c.gen. obi. 3 a nude b speciatim de præfectura 387, 33
® dominicus ? ad dominum i.e. Christum pertinens Gertz S passim, dominica oratio = pater noster 355, 23, dominica (dies) = dies solis; nox dominica = pridie dominicam Gertz M :dominica Sexagesima = dominica octava ante pascham / Quinquagesima = dominica ante diem cinerum/Septuagesima = dominica nona ante pascham
dominium, -i i.q. dominatio, potentia 1 c.gen.poss. 2 c.gen. obi. 3 sine gen; opp. hominium quod vide
dominor, -atus sum, -ari i.q. regno
dominus, -i I i.q. herus (de eo qui alios homines antecedit) A genratim 1 c.gen vel pron.poss. 2 sine gen.B speciatim 1 de rege, principe a c.gen.vel pron.poss. 2 de Kanuto qui vocatur `lavard´352, 1 II i.q. possessor (de eo cuius est aliquid) A c.gen. B sine gen.; Gertz M :iuncturae : domni lignum = crux Christi ;domini oratio = paternoster
domitor, -is de eo qui domat vel domuit, victor c.gen.obi.
domo, -ui, -itum, -are 1 i.q. subigo, in dicionem redigo 2 i.q. supero, opprimo 3 i.q. refreno, coerceo 4 i.q. abstineo, absterreo
® domuncula = domus quae parva est
*domus, -us [abl.sing. -o, acc. plur. -os, abl. plur. ibus] I strictiore sensu i.q. ædes, locus habitandi, domicilium A generatim 1 c.gen. vel pron.poss. 2 a sine gen. b domi i.q. in domo sua, apud se c.pron.poss. B speciatim de monasterio, conventu religiosorum II latiore sensu de sede domestica, patria, solo patrio sim. A domum 1 sing. 2 plur. B domi (opp. foris)
® donarium = donum
donatio, -nis i.q. actio donandi 1 c.gen. 2 c.gen obi.
® donativum = munus pecuniae militibus (opp. congiarium)
donec i.q. quoad 1 c. indicativo 321, 1 2 c.coniunctivo a c. particula 139, 2.296, 5 tam diu (de iteratione b sine particula 9, 18 (pro indicativo)207, 38
dono, -avi, -tum, -are I proprie i.q. munero, do A c.acc. eius, cui datur aliquid 1 accedit abl, eius rei quæ datur a corporea b incorporea 2 sine abl. B c.acc. eius rei quæ datur 1 c. dat.a corporea b incorporea 2 sine dat, 109, 4 II notiones speciales A de honore deferendo B vergit in notionem condonandi
*donum, -i i.q. munus 1 c.gen.poss. 2 c.gen obi. 3 sine gen.
dormio, -vi, -tum, -re i.q. somno fruor
   dormiens de eo qui dormit
® dormitio = mortis quies Gertz S 343, 7, ibidem = somnus 404, 23
® dormitorium ubi dormitur Gertz S 324, 24
dorsum i.n. pars corporis posterior, tergum
dos, -tis 1 proprie de dono quod nupturæ datur 2 translate de aliis donis a de donis ecclesiæ a rege datis 322, 9 b de naturæ donis ad qualitates hominibus ingenitas spectantibus 12, 18104, 10 231, 2 368, 12 371, 24
doto, -avi i.q. dote orno 1 proprie filiam dimidio regni 259, 31 2 translate 63, 9 ingenium413, 12 ecclesiam
® doxa = gloria Gertz S 109, 19
draco, -nis 1 de angue, serpente 2 de monstro fabuloso magni serpentis formam præbente 3 in imagine de navigio tortuosas proras habente
® dromo = magna navis mercatoria Gertz S 439, 15
dubietas, -tis i.status eius cuius animus vel cogitatio hæsitat sive cunctatur, = dubitatio Gertz S 318, 18, ibidem = dubium Gertz S 123, 1 ; dubio procul posito = sine ullo dubio
*dubito, -avi 1 de cogitatione incerta i.q. ambigo a c.præp. b c. quæstione indirecta c sequitur quin (antecedit negatio) d sequitur acc. c.inf.(antecedit negatio) 2 de voluntate incerta i.q. abhorreo, cunctor c. inf.
dubius, -a, -um I de eo qui dubitat, nunc huc nunc illuc vergit A de hominibus 1 c. gen rei incertæ 2 c. præp. 3 c. acc. c. inf. B de rebus et incorporalibus fere i.q. anxius, incertus, timidus II passive de rebus ambiguis A c. subst. (notio variat secundum voces qiubus additur; modo de rebus incertis, modo de rebus eventus incerti, modo de rebus quibus fides non est) nota de mutabili cæli qualitate 257, 33B sine subst. (semper neutrum) 1 sine sententia interrogativa 2 c. sententia interrogativa a disiunctiva b simplici 3 c.acc. c.inf.
   dubio i.q. dubie
   dubie semper in iunctura haud dubie i.q. sine ulla dubitatione, pro certo
® ducatus 1 = ductus ; 2 = (teutonice Herzogtum)
ducenti, -æ, -a i. numerus
® ducissa < dux : uxor ducis
*duco, -xi I de actione movendi A pro subi. homines 1 generatim 2 speciatim a i.q. ad os adduco moveo, capio b i.q. effero c i.q. traho B pro subi. belua C pro subi. via D pro subi. incorporalia i.q. adduco, commoveo II de matrimonio III de suspirio 505, 11 IV de origine V de tempore i.q. dego VI de actione mentis A i.q. censeo, iudico, habeo 1 c.duobus acc. 2 c acc.et gerund. 3 c. singulis acc. 4 pro obi. inf.a generatim b c. inf. et comp. neutrum c c. inf. et gerund. 5 c. gen. 6 c.dat. 7 c.in 8 c. pro 9 c. inter B i.q. contemplor; ducere ut = velle, satius ducere Gertz S 122, 3; Gertz M consvetudinem ducere = mos habere
‡ductamen, -inis i.q. ductus, actio ducendi 218, 8
ductilis, -e i.q. qui duci qui moveri potest
ducto, -avi 1 abs. a i.q. viam monstro b i.q. rego, præsum 2 c.obiecto a sensu proprio viæ monstrandæ vel præeundi interlucente i.q. duco b i.q. impero, præsum c t.t. de ductu dando (lingua nostra `lejde´teutonice `Geleit´)
ductor, -is 1 de eo qui viam monstrat a hominibus b navibus c iumentis 2 de eo qui semper præest i.q. dux, princeps 3 de eo qui ducendo protegit
*ductus, -us 1 de hominibus ductis i.q.regimen A proprie 1 de actione viæ monstrandæ 2 de eo qui in bello ducit 3 t.t. de actione eius qui tuitionis causa aliquem prosequitur (lingua nostra `lejde´) B translate 1 ducunt homines 2 ducunt res II de rebus ductis A proprie 1 generatim 2 speciatim a de lineis b de filo sim. c de remis B translate i.q. traho, facio
dudum 1 i.q. antea, olim, aliquando 2 addito `iam´ prævalet notio longi spatii, i.q. iamdiu, iampridem
duellare/duellum i.q. singulare athletarum certamen, monomachia e provocatione excepta, privata pugna
dulcedo, -inis 1 proprie 2 translate i.q. suavitas, iucunditas
dulcis, -e nonnisi translate i.q.iucundus, gratus
dulcor, -is de qualitate saporis 167, 19
*dum [162, 38 cum a183, 8 cum D 267, 20 cum a 434, 40 ubi dum a] I temporale A c. indicativo 1 præs. a respondet præs.(duæ actiones in idem tempus incidunt) b respondet perf. (temporis `punctum´indicat c respondet impf. (duæ actiones in idem tempus incidunt) 2 perf.(respondet perf.; concidunt duæ actiones temporis `punctum´complexæ 18, 7 18, 15 83, 1 119, 6 127, 24 265, 37 269, 6 etc. nota homoioteleuton 241, 1 dum...fovit...agnovit B c. coniunctivo 1 impf. i.q. cum ;nota pro indicativo 57, 10 2 plusqupf. 3 præs. (in oratione obliqua) 4 perf. (in oratione obliqua) II causale A c.indicativo 1 præs. 2 perf. B c. coniunctivo 1 imperf. 2 plusqupf. III vergit in notionem condicionalem 353, 15;® vide etiam: usquedum Gertz S
dumetum, -i i. locus spinosus
dummodo [traditur 412, 27] i. particula vim restrigendi habens i.q. si modo 1 c. præs. 2 c.impf. 3 c plusqupf.
*dumtaxat I vi restrigendi vel dilatandi i.q. tantummodo, solum a postponitur b anteponitur c interseruntur quædam 2 vi restringendi imminuta fere i.q. quidem, saltem, utique
*duo, -æ, -o[acc, duos 46, 22 etc.gen. 290, 6 duum iugerum, duorum passim e.g. 128, 35] 1 adi. 2 solum ponitur
*duodecim 1 adi 2 solum ponitur
duodecimus, -a, -um i. numerale ordinem indicans
duodeni, -æ, -a i.q. duodecim 1 distributive 2 vi ditributiva debilitata
® duodennis = duodecennis Georges: Augustin.
duplex, -icis de rebus in duas diversas partes vergentibus vel e duabus partibus compositis i.q. geminus
   dupliciter 1 i.q. duobus modis 2 bipertito
duplicitas i. actio alicuius numeri bis sumendi
duplico, -avi 1 proprie i.q. aliquid altero tanto maius reddo 2 translate i.q. cumulo
duplus, -a, -um i.q. altero tanto maior 1 adi 2 subst.
duramentum, -i i.q.munimentum, quod durum facit
duratrix, -cis i. quæ durum reddit
® dure/duriter opp.molliter
duresco, -ere i. lentesco (cf. 195, 9) 194, 26
duritia, -æ 1 proprie i.q. firmitas c. gen rei duræ 2 translate de humani animi rigore
durities, -i i.q. natura dura 1 c.gen. 2 nude
duro, -avi 1 transitive i.q. durum reddo a c.acc. et abl. b sine abl. 2 intransitive i.q. vivo
durus, -a, -um 1 proprie de corporeis 2 translate a i.q. difficile perpessu b i.q. obduratus, crudelis, immitis
dux, -cis g.c. I sensu strictiore A de eo qui alicui viam monstrat 1 proprie a abs.b c.gen. 2 translate de pruina vestigiis viam monstrante II sensu latiore A de eo penes quem summa belli est 1 proprie 2 translate de fame 37, 19 B de eo qui regnum, terram, provinciam gubernat 1 de rege regulis magnatibus (nonnulli loci ad 2 trahi possunt e.g. 308, 25 421, 37) 2 t.t. a i.q. lingua nostra vocatur hertug b i.q. lingua nostra vocatur `jarl´ (syn. præfectus, satrapa) C de eo qui qualicumque rei præ est iuncturæ ad II A et B 1 c. gen. qualitatis 2 c.gen.obi.
dyas, -dis i. binarius numerus qualitatis, dualitas
® dysenteria = lat. tormina intestinorum